سرخورطومی انار یکی از آفات کم‌تر شناخته‌شده اما مهم در باغ‌های انار است. این حشره که از خانواده Curculionidae محسوب می‌شود، با تخم‌گذاری داخل جوانه‌ها و میوه‌های در حال رشد باعث کاهش عملکرد و کیفیت محصول می‌شود
چرخه زندگی سرخورطومی انار:
🔹 حشرات بالغ (سوسک‌های کوچک با خرطوم بلند) در اوایل بهار ظاهر شده و شروع به تغذیه از جوانه‌ها می‌کنند.
🔹 تخم‌ریزی در داخل جوانه‌ها و میوه‌های کوچک صورت می‌گیرد.
🔹 لاروها در داخل میوه رشد کرده و باعث سیاه‌شدگی و ریزش آن‌ها می‌شوند.
🔹 لاروها پس از مدتی از میوه خارج شده و داخل خاک یا زیر پوسته درخت شفیره می‌شوند.
علائم خسارت سرخورطومی در انار:
✅ جوانه‌ها و گل‌ها:
سوراخ‌های ریز روی جوانه‌ها و کاهش شکوفه‌دهی
خشک شدن و ریزش جوانه‌های آلوده
✅ میوه‌های جوان:
ایجاد لکه‌های سیاه و زخم‌های کوچک روی میوه
ریزش میوه‌های کوچک و ناقص‌شدن میوه‌های رشدکرده
✅ حضور حشرات بالغ:
مشاهده سوسک‌های کوچک با خرطوم بلند روی برگ‌ها، شاخه‌ها و گل‌های انار
شرایط مساعد برای افزایش جمعیت آفت
☑️ هوای گرم و خشک (۱۵ تا ۳۰ درجه سانتی‌گراد)
☑️ وجود علف‌های هرز و بقایای گیاهی در باغ که محل زمستان‌گذرانی آفت است
☑️ عدم انجام هرس و مدیریت مناسب باغ
راهکارهای کنترل و مدیریت سرخورطومی انار:
۱. کنترل زراعی و پیشگیری:
✅ هرس شاخه‌های آلوده و حذف علف‌های هرز برای کاهش محل تخم‌ریزی
✅ جمع‌آوری و معدوم‌سازی میوه‌های آلوده و ریزش‌یافته
✅ شخم زدن پای درخت در زمستان برای از بین بردن شفیره‌های آفت در خاک
۲. کنترل بیولوژیک (دشمنان طبیعی آفت):
✅ رهاسازی زنبورهای پارازیت (Braconidae) که تخم‌های آفت را شکار می‌کنند
✅ استفاده از قارچ‌های بیمارگر مانند Beauveria bassiana برای کاهش جمعیت
۳. کنترل شیمیایی (در صورت شدت آلودگی):
✅ محلول‌پاشی با روغن ولک (۲ در هزار) در زمستان برای از بین بردن تخم‌های آفت
✅ سم‌پاشی در زمان ظهور آفت با:
🔹 دیازینون (۱ در هزار)
🔹 ایمیداکلوپرید (۰.۵ در هزار)
🔹 استامی‌پرید (۰.۵ در هزار)
⏳ زمان‌های مهم برای سم‌پاشی:
1️⃣ اواخر زمستان (برای از بین بردن تخم‌های زمستان‌گذران)
2️⃣ اوایل بهار، هم‌زمان با ظهور اولین حشرات بالغ
3️⃣ در صورت مشاهده آلودگی شدید، در زمان تشکیل میوه‌های جوان
جمع‌بندی راهکارهای کنترل سرخورطومی انار:
1️⃣ هرس و حذف میوه‌ها و جوانه‌های آلوده
2️⃣ مدیریت علف‌های هرز و شخم پای درخت برای کاهش جمعیت شفیره‌ها
3️⃣ استفاده از دشمنان طبیعی مانند زنبورهای پارازیت و قارچ‌های بیمارگر حشرات
4️⃣ محلول‌پاشی با روغن ولک در زمستان و سم‌پاشی انتخابی در صورت شدت آلودگی
با رعایت این روش‌ها، می‌توان خسارت سرخورطومی انار را به حداقل رساند و از ریزش میوه‌ها جلوگیری کرد.
